Postwagens ZWOLLE

Van Dale definieert een postwagen een wagen die poststukken vervoerd. Maar dat was niet altijd het geval. Postwagens zijn rijtuigen van particuliere ondernemers voor het vervoer van personen en goederen. De postwagen ontleende zijn naam destijds niet aan de posterijen maar aan de "posten", de herbergen of logementen, die hij aandeed. De postwagen werd hier en daar ook wel ingezet voor brievenvervoer.

Tot 1807 was er geen onderscheid tussen postwagens en postdiensten van de nationale (brieven)posterij. Vele particuliere postwagens die bijvoorbeeld tussen Zwolle en Groningen, Coevorden of Munster reden namen ook brieven mee. Tot 1803 was er geen nationale postdienst. Na de invoering van de eerste Postwet van 1807 was er in principe een postmonopolie, maar dat werd in de praktijk niet gehandhaafd. Dat had te maken met: witte vlekken op de kaart van de brievenposterij, geen dagelijkse brievenpostritten in delen van ons land, kostenvoordeel met postwagens, enz.

Hieronder is een lijst opgenomen van postwagenritten naar en vanuit Zwolle door verschillende ondernemingen, ontleend aan mededelingen en advertenties in de Provinciale Overijsselsche en Zwolsche Courant tussen 1790 en 1850.

	Postwagen De Arend

26-10-1849	Dienstregeling diligence De Arend op Apeldoorn.

29-11-1850	Diligencedienst De Arend op Hattem, Heerde, Epe,
	Vaassen. 't Loo, Apeldoorn, Arnhem, Vertrek 's-avonds
	half zes bij J.R. Scheuer bij de Kamperpoort.


	Algemeene Postwagendienst van Bouricius

05-03-1833	M.i.v. 1 maart 1833 dagelijks op Meppel, Groningen,
	Leeuwarden, Deventer, Amersfoort, Utrecht, Den Haag,
	Rotterdam, Arnhem, Amsterdam. Vanaf de Nieuwe Keizers-
	kroon. Directeur in Zwolle: A. Kiesbrink.

12-03-1833	Verdere uitbreidingen en aansluitingen.

03-09-1833	Verandering vertrektijden Zwolle-Groningen i.v.m.
	gevaren nachtelijke tocht van Ligtmis naar Zwolle.

04-02-1834	Uitgebreide dienstregeling.

07-02-1834	M.i.v. 3 februart 1834 dagelijks diensten, o.a. naar
	Amersfoort. Nachtdienst, vertrek uit Zwolle 9.30,
	uit Amersfoort 3.15 uur.

31-05-1834	Dienstregeling.

14-10-1834	Diligence naar Holland, vertrek m.i.v. 15 oktober 1834
	's-avonds 9.00 uur.

02-06-1835	2e dagelijkse dienst op Amsterdam, Den Haag, Rotterdam,
05-06-1835	Utrecht; doorverbinding op Groningen en Leeuwarden.

02-06-1835	Diensten op Arnhem, Zutphen, Deventer enz.
09-06-1835
12-06-1835

18-09-1835	Dienst Zwolle-Utrecht (vertrek 7.00 uur) en Utrecht-Zwolle
	(vertrek 11.00 uur 's-avonds) m.i.v. 20 september gestaakt.

29-09-1835	Vertrektijden vanuit Zwolle naar vele plaatsen.

06-10-1835	Kantoor geopend 7-1 en 2-13 uur ook voor
	plaatsbesprekingen. Get. A. Kiesbrink.

01-11-1836	Wijziging dienstregeling op Arnhem, Groningen en
	Leeuwarden.


	Postwagenonderneming Concordia

26-04-1831	M.i.v. 1 mei 1831 begint de Nieuwe Hollandsche Postwagen
29-04-1831	Onderneming Concordia" haar diensten: dagelijks om 5.30
03-05-1831	s-morgens Zwolle-Amersfoort; corresponderende
	verbindingen met Amsterdam, Utrecht, Den Haag,
	Kampen, Leeuwarden en Groningen. Kantoor in Zwolle
	D.W. Diepenheim in het "Hof van Holland" in de Praauwen-
	straat (=Praubstraat, huidig Odeon). Directie W. en A. Visscher.

24-06-1831	Volledige opsomming "Hollandsche Diligence Onderneming
	Concordia" op Duitsland. Ondernemer Louis Vermeulen.

11-08-1832	Nieuwe dienstregeling op Zwolle-Groningen, later ook
14-08-1832	Leeuwarden. Ondertekening: Vermeulen, Visscher en Ketel.
18-08-1832

12-02-1833	M.i.v. 16 februari 1833 belangrijke uitbreiding dienst op
19-02-1833	Groningen en Leeuwarden.

01-03-1833	Postwagendienst verplaatst van logement A. Kiesbrink
	naar D.W. Diepenheim in Hof van Holland.

19-04-1833	Uitgebreide dienstregeling over het gehele land.
26-04-1833

03-05-1833	Dienstregeling op Leeuwarden en Groningen.

02-10-1835	Afgifte te voeren gelden en goederen 's-avonds 8.00-9.30
06-10-1835	uur in het Hof van Holland. Getekend W. en A. Visscher.
09-10-1835

27-05-1836	Nieuwe dienst op Groningen en Leeuwarden m.i.v. 1 juni.

24-06-1836	Wijziging vertrektijden.

23-06-1837	Dienst op Leeuwarden en Groningen m.i.v. 1 juli gestaakt.

27-06-1837	M.i.v. 1 juli nieuwe dienstregeling op Groningen,
	Leeuwarden, Deventer, Utrecht.

06-04-1838	Avonddiligence naar Holland, vertrek voortaan om 7.30 uur.
	Getekend W. en A. Visscher.

31-05-1839	Vertrek voortaan niet meer bij J.J. Hamer maar bij
04-06-1839	A. Kiesbrink in de Camperstraat.

19-07-1844	Diligencedienst Concordia naar Amersfoort, Utrecht enz.
	m.i.v. 17 juli vertrek 's-morgens 4.45 uur bij Kiesbrink,
	om met den spoortrein die te 1.30 uur van Utrecht vertrekt,
	vóór Beurstijd te Amsterdam aan te komen.
	Getekend W. en A. Visscher.

27-09-1844	Diligence op Amersfoort van Concordia vertrek voortaan
01-10-1844	s-morgens half vijf. Getekend W. en A. Visscher.

28-10-1845	Naar Amersfoort-Utrecht en over Naarden naar Amsterdam
	vanaf 1 november. Vertrek 's-morgens 7.30 uur. Aansluiting
	op sneltrein naar Den Haag en Amsterdam.


	Nederlandsche Postwagenonderneming

21-09-1838	Tussen Zwolle, Almelo en Enschede dagelijks behalve
28-09-1838	zaterdags, vanaf "De Halve Maan"aan de Diezerpoort.
05-10-1838	Uitgebreide advertentie.
09-10-1838

	Postwagen op Almelo en Enschede

22-02-1833	"Hollandsche Postwagenonderneming" dienst op
06-03-1833	Almelo en Enschede vanauit Zwolle.

14-11-1837	Nieuwe diligencedienst op Almelo, elke dinsdag en vrijdag.
	Vertrekplaats in Zwolle bij de ondernemer W. Kamphuis
	op de Dijk in het Logement.

05-07-1839	Dinsdag en vrijdag vertrek bij Kamphuis op de dijk.
	9.30 uur aankomst in Almelo 2.30 uur. Prijs ƒ 1,70.

25-10-1839	Verplaatsing verterkplaats postwagen op Almelo m.i.v.
	1 november naar het Koevordense Posthuis bij Wed.
	H. Reyrink, over de brug op de Dijk bij Zwolle.

25-10-1844	Niuwe diligencedienst m.i.v. 3 november op Almelo,
28-10-1844	elke zondag en woensdag vertrek bij Wed. Reyerink op de
01-11-1844	Dijk. Ondernemer G.J. van der Veen.

25-03-1845	Vanaf 28 maart diligence op Almelo, vertrekkend 's-morgens
	om 9.30 uur, gestaakt.


	Postwagen op Amersfoort

23-09-1831	Diligence Amersfoort-Zwolle doorverbinding naar Nijmegen
	vertrek uit Zwolle half zes, 's-avods 6 uur in Nijmegen.
	(zie ook Concordia 26-04-1831)

16-10-1840	Nieuwe postwagendienst "De Vaderlander"van H.J. Jans
30-10-1840	m.i.v. 1 november op Amersfoort, zondag, maandag,
	woensdag en donderdag. Kantoor in Zwolle bij J.A. Jansen
	Vredenburg op de Dijk no. 161.


	Postwagen op Almelo en Ootmarsum

31-05-1850	Nieuwe dienst Zwolle-Almelo-Ootmarsum, maandag,
	woensdag, donderdag, zaterdag.


	Postwagen op Amsterdam

24-12-1841	Ernstig ongeluk met de diligence uit Amsterdam:
	bij de Kamperpoort in het water gereden, 5 doden.


	Postwagen op Apeldoorn en Arnhem

02-07-1847	Diligencedienst "De Arend" Zwolle, Epe, Apeldoorn en
	Arnhem,. Vertrek uit Zwolle 5.30 uur 's-morgens bij Scheuer.


	Postwagen op Coevorden

14-05-1850	Pleidooi voor een postdienst op Coevorden.


	Postwagen op Deventer

17-07-1832	Diligencedienst van Folkert en Kamphuis op Deventer
	opgeheven wegens te hoge kosten.

23-03-1838	Dagelijkse postwagendienst op Deventer. Vertrek uit
	Zwolle bij E. Jansen in de Halve Maan aan de Ossenmarkt,
	9.30 uur (begint 4 april 1838). (Nu Ossenmarkt 27).

06-11-1840	Postwagenonderneming "De Goede Hoop" van E. Jansen
	te Zwolle. Vananf 10 november 1840 naar Deventer; vertrek
	bij Logement "De Halve Maan" bij H. Kleinbentink.

13-09-1842	Diligence op Deventer van A. Rensen zal m.i.v. 15 september
	s-avonds om 4 uur vertrekken bij Kiesbrink in de Keizerskroon
	i.p.v. bij H. van der Molen in "De Zon" (nu Grote Markt 5).

27-12-1842	Diligencedienst Zwolle-Deventer vertrek 's-avonds 7.00 uur
	bij Kiesbrink m.i.v. 1 januari 1843 gestaakt.

02-02-1844	Postwagen De Hoop m.i.v. 8 februari dagelijks char-á-banc op
	Deventer; vertrek uit Zwolle 10.30 uur bij G. Mater in de Stads-
	herberg, uit Deventer om 4 uur.

19-07-1844	Dagelijkse diligence op Deventer; vertrek in Zwolle bij van der
	Molen in "De Zon" aan de Markt.

02-07-1845	Wijziging vertrektijden Zwolle-Deventer, voor aansluiting op
11-07-1845	spoorwegdienst baan Arnhem.


	Postwagen op Deventer, Utrecht en Arnhem

09-12-1831	Diligences van de heer Koningsveld vertrekken bij A. Kiesbrink
16-12-1831	in de Keizerskroon om 9.00 uur naar Deventer, Utrecht en
	Arnhem; 2e dienst vertrekt om 5.00 uur 's-middags.


	Postwagen op Deventer en Zutphen

16-10-1828	M.i.v. 27 oktober twee maal per dag diligence naar Deventer,
21-10-1828	Zutphen enz. Vertrek 's-morgens 3 uur en 's-avonds 6 uur;
24-10-1828	reisduur naar Deventer 3 uur. Vertrek bij Kiesbrink in de
	Keizerskroon aan de Sassenpoort.

14-11-1828	Bericht van de "Gezamenlijke Voerlieden van Zwolle en
18-11-1828	Deventer". Vertrek Zwolle 10.00 uur, aankomst Deventer 1.30
	uur; vanaf logement "De Pauw" bij de Sassenpoort van de wed.
	Tenthof.

17-04-1840	Vertrek wagen op Deventer en Zutphen (afrit bij Tenthof in
	"De Pauw" voortaan om 8.30 uur (was 10.00 uur).

27-06-1843	Postwagendienst op Zutphen en Deventer van Janse en Co:
30-06-1843	wijziging dienstregeling.


	Postwagen op Elburg en Harderwijk

29-05-1838	Nieuwe postwagendienst Zwolle-Harderwijk-Elburg drie maal
	per week. Vertrek in Zwolle bij logement "De Halve Maan" aan
	de Diezerpoort bij G.J. Folkert. Ondernemers: J.J. van Veluwen
	Comp.

24-11-1846	Postwagen lang de Zuiderzee naar Elburg enz. In Zwolle vertrek
	7.30 uur bij H. van der Molen in "De Zon" op de Markt.

18-02-1848	Postwagendienst Zwolle-Elburg gestaakt. Dienst Elburg-
	Harderwijk-Amersfoort-Utrecht blijft bestaan.


	Postwagen op Epe

08-09-1846	Postwagenonderneming "De Arend" m.i.v. 11 september dienst
11-09-1846	op Epe via Hattem en Heerde, "langs den nieuwen grintweg".
	elke maandag, woensdag en vrijdag, in Zwolle bij Scheuer voor
	de Kamperpoort, in Epe bij H. Jonker.


	Postwagen op Groningen

09-03-1799	Op 11 maart hervatting van de dienst van de Postwagen op
	Groningen, vertrekplaats bij C.J. Vavre, castelein van
	t Hof van Holland aan de Blijmarkt.


	Postwagen op Hardenberg

03-07-1838	Nieuwe postwagendienst naar Hardenberg maandag en vrijdag.
	Vertreek uit Zwolle 12.00 uur, aankomst Hardenberg 7.00 uur.
	Vertrekplaats bij Lingensche of Almeloosche Posthuis van
	W. Kamphuis.

10-07-1838	Dienst op Hardenberg maandag en vrijdag vertrek 10.00 uur,
	aankomst Hardenberg 5.00 uur. Vertrek in Zwolle bij A. Boer in
	de Oude Keizerskroon en van Oude Almeloosche naar nieuwe
	Lingensche Posthuis op de Dijk.

10-04-1840	Wijziging bericht Postwagendienst op Hardenberg maandag en
14-04-1840	vrijdag.

06-10-1848	Diligence op Hardenberg maandag, woensdag, vrijdag 10.00 uur
	vertrek bij Kiesbrink. Dagelijkse dienst opgeheven.

30-03-1849	Zomerdienstregeling diligence op Hardenberg.

02-10-1850	Diligence onderneming Van Münster, Zweers & c.s.:
	dienstregeling op Hardenberg ingaande 2 oktober.

27-08-1847	Een maal per week veer op heerenveen, van Heerenveen op
	donderdag, van Zwolle op woensdag (besluit B. en E.).


	Postwagen op Kampen

02-05-1837	Instelling diligencedienst op Kampen m.i.v. 1 mei door
	trekschuitschippers op Kampen.

19-04-1839	Diligence op Kampen van J.F. Reys vertrekt voortaan niet
	meer bij Scheuer buiten de Kamperpoort, maar bij H. van der
	Moolen aan de Groote Markt.

03-11-1839	Diligencedienst Zwolle-Kampen in correspondentie met de
08-11-1839	Stoombootdienst Kampen-Amsterdam 's-morgens 8.00 uur bij
	H. van der Molen in "De Zon" op de Groote Markt.

21-04-1840	Nieuwe postwagendienst Zwolle-Kampen m.i.v. woensdag 22
24-04-1840	april 's-morgens 7.00 uur, vertrek bij A. Kiesbrink in de
	Keizerskroon.

07-08-1840	Diligence op kampen vertrek m.i.v. maandag 8 augustus 9.00 uur
14-08-1840	bij A. Kiesbrink in de Keizerskroon.

04-08-1843	Diligence Zwolle-Kampen vanaf 1 augustus dagelijks. Getekend
	E. Hanse in de Halve Maan.

01-11-1844	Diligence Zwolle-Kampen m.i.v. 2 novemmber vertrek uit Zwolle
	s-morgens 8.00 uur bij Van der Molen in "De Zon" aan de Markt;
	2e dienst vertrek 11.30 uur bij Jansen in de Halve Maan bij de
	Kamperpoort.

27-03-1846	Nieuwe diligencedienst op kampen; vertrek bij het huis van de
	weduwe H. Reijrink op de Dijk 's-morgens 7.00 uur. Ondernemer
	B. Oldermaat.

26-04-1848	Diligencedienst Kampen-Zwolle m.i.v. 1 mei gestaakt.


	Postwagen op Meppel en Groningen

24-02-1829	Dienstregeling diligence op Groningen per 1 maart a.s.
27-02-1829

07-09-1832	Advertentie concurrerende Postwagendienst op Groningen
	van Folkert en De Vries

25-10-1839	Vanaf maandag 28 oktober dagelijks vanaf "De Peuw" bij
	Tenthof, postkoets naar Meppel 5.00 uur 's-avonds.

10-01-1840	Postwagen Zwolle-Meppel-Assen-Groningen wegens ijsgang
	gestaakt.

24-01-1840	Postwagendienst op meppel hervat (zie 10-01-1840)

28-04-1843	Postwagen Meppel-Zwolle van F. Greeve dagelijks, behalve
02-05-1843	zaterdag, vertrek bij E. Jansen in de Halve Maan bij de
	Kamperpoort.

31-01-1845	Diligencedienst Zwolle-Meppel in correspondentie op trekschuit
	trekschuit op Assen en Groningen maandag 4 februari hersteld.
	Getekend B.H. Jansen en H. Bruintjes.

04-02-1848	Onderneming "De Vereeniging"zal op 7 februari de wagendienst
	Zwolle-Meppel hervatten. Vertrek 's-morgens 5.30 uur bij het
	logement "Het Minsterse Posthuis". Ondernemers R.H. Jansen
	en H. Bruintjes.

05-01-1849	Wagendienst op Meppel in correspondentie met jaagschuit op
	Asen, wegens vorst gestaakt.


	Postwagen op Münster

25-04-1820	Gewijzigde vertrektijden van de postwagen op Münster:
28-04-1820	vervroegd, opdat de wagen de volgende dag voor poortsluiten
	terug kan zijn.


	Postwagen op Oldenzaal

20-04-1799	Van 1 maart tot 1 november postwagen op Oldenzaal, maandags
27-04-1799	via Schuitenburg en donderdags via Holten; vertrek om 6 uur
	van het huis van Berend van der Vegrte buiten de Diezerpoort;
	aanvang van de dienst op 2 mei a.s.


	Postwagen op Zwartsluis

01-10-1844	Diligence op Zwartsluis van Drost maandag, woensdag,
	vrijdag 3.00 uur (i.p.v. 4.00 uur) per 1 oktober.

Copyright © 2019 - G.L. van Welie FRPSL
Secretaris van de Nederlandse Academie voor Filatelie
Representative of the Royal Philatelic Society London for the Netherlands

Niets uit deze website mag worden gekopieerd, verspreid en/of gepubliceerd zonder schriftelijke toestemming van de auteur.